Co to jest kolonoskopia? Jak należy przygotować się do kolonoskopii, jakie są wskazania do badania, a jakie zalecenia po? Czy po badaniu konieczny jest ambulatoryjcny pobyt w szpitalu? A może możliwe jest wykonanie badania w ramach pobytu dziennego? Spieszymy z wyjaśnieniami w poniższym artykule.
Kolonoskopia – co to za badanie
Kolonoskopia jest to endoskopowe badanie jelita grubego. Polega na wprowadzaniu przez odbyt wziernika z kamerą. Celem badania jest obejrzenie i ocena powierzchni błony śluzowej jelita. Pozwala na wykrycie owrzodzeń i zmian o charakterze zapalnym, a także nowotworowym. Podczas kolonoskopii możliwe jest pobranie materiału do badania histopatologicznego. W trakcie badania możliwe są także drobne zabiegi, takie jak np. usunięcie polipów czy hamowanie krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Badanie to zatem ma zarówno funkcje diagnostyczną jak i leczniczą.
Kolonoskopia – wskazania do badania
- podejrzenie raka jelita grubego,
- podejrzenie choroby Leśniowskiego-Crohna,
- podejrzenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub ocena w zmian w stwierdzonym już zapaleniu,
- niedokrwistość z niedoboru żelaza nieznanego pochodzenia,
- biegunka o nieznanej etiologii, uczucie ciągłego parcia na stolec i bolesne wypróżnianie,
- krwawienie z odbytu potwierdzone mikroskopowo i badaniami laboratoryjnymi stolca,
- tamowanie krwawień z dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
- usuwanie polipów, ciał obcych, poszerzanie zwęże
Kolonoskopia – przeciwwskazania
- zapalenie otrzewnej,
- perforacja jelita,
- wczesny okres po operacjach zespolenia jelita grubego,
- ostre zapalenie uchyłków jelita grubego
Ponadto kolonoskopii nie zaleca się w przypadku niewydolności krążeniowo-oddechowej, zaburzeń krzepnięcia krwi(jeśli planowane jest pobranie materiału do badania histopatologicznego) oraz kobietom w ciąży. Są to jednak przeciwskazania względne i w przypadku wyższej konieczności zezwala się na przeprowadzenie badania.
Przygotowanie do badania
Przed kolonoskopią konieczne jest wykonanie EKG, badań laboratoryjnych na czynniki krzepnięcia krwi oraz badań na WZW. Po interpretacji wyników lekarz podejmie decyzje od wykonaniu, bądź przełożeniu badania. Pacjent do badania musi także odpowiednio przygotować swoje jelita. Na 3 dni przed kolonoskopią należy stosować dietę ubogoresztkową. To znaczy, że powinno się wyeliminować owoce drobno-pestkowe, orzechy, pieczywo ziarniste, siemię lniane oraz białka. Co najmniej dobę przed badaniem powinno się przejść na dietę płynną. Do właściwego oczyszczenia jelita służą także preparaty przeczyszczające: makrogole lub fosforany. Stosowane są one w dniu poprzedzającym zabieg. W dniu kolonoskopii do czterech godzin przed badaniem można spożywać małe ilości wody niegazowanej. Stałe leki należy przyjąć tak jak zawsze, oprócz leków obniżających poziom cukru we krwi, które na leży w dniu badania odstawić.
Kolonoskopia – ze znieczuleniem czy bez?
Wykonanie kolonoskopii możliwe jest bez znieczulenia lub w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym. Znieczulenie ogólne podawane jest w bezpiecznej sedacji dożylnej. Czy kolonoskopia boli? – Odpowiedź znajdziesz w tym artykułe: https://dico.pl/mity-i-legendy-na-temat-kolonoskopii/
Kolonoskopia – zalecenia bo badaniu
Po badaniu zaleca się odpocząć, najlepiej w pozycji leżącej. Nie należy powstrzymywać gazów. Pacjent powinien być poinformowany, że przez jakiś czas po zabiegu może wypływać treść kałowa z przewodu pokarmowego i jest to całkowicie normalne. Przez ok. dwie godziny po badaniu zaleca się wstrzymanie z posiłkiem. Ze względu na to, że błona śluzowa jelit może być po badaniu podrażniona należy unikać obciążenia układu pokarmowego dietą. Zaleca się więc dietę lekkostrawną, posiłki w małych porcjach, o regularnych porach. Dietę lekkostrawną powinno się stosować przez 2-3 dni po kolonoskopii. Następnie stopniowo można wdrażać inne pokarmy, ale nadal przez jakiś czas warto unikać potraw smażonych, z wysoka zawartością tłuszczu.
Czy po kolonoskopiii trzeba zostać w szpitalu?
Nie jest konieczny ambulatoryjny pobyt w szpitalu do wykonania kolonoskopii. Możliwe jest wykonanie badania w ramach dziennego pobytu w pracowni endoskopii. Należy wówczas pojawić się przed planowaną godziną badania i pozostać przez około 2 godziny po badaniu pod obserwacją personelu. Oczywiście sytuacja jest dosyć dynamiczna, więc nie w każdym przypadku tak będzie. Wszystko zależy od pacjenta, celu i okoliczności badania. Jeśli pacjent źle zniesie badanie lub pojawią się komplikacje konieczny będzie wtedy pobyt takiego pacjenta w szpitalu do czasu ustabilizowania jego stanu. Istnieje też możliwość, że kolonoskopia będzie wykonana w ramach diagnostyki podczas pobytu pacjenta w szpitalu. Wtedy długość pobytu w szpitalu zależna jest od przebiegu procesu leczenia, czy też długości prowadzonej diagnostyki. Badanie wykonane stricte w celu diagnostycznym i bez komplikacji nie wymaga całodobowego pobytu w szpitalu. Natomiast badanie wykonywane np. w celu usunięcia polipów lub zahamowania krwawienia traktowane jest w kategoriach zabiegu. Obowiązują zasady takie jak przy planowych operacjach. Pacjent zostaje pod obserwacją na jakiś czas, zazwyczaj nie jest to długo. Kolonoskopia jest badaniem refundowanym przez NFZ, potrzebne jest jedynie skierowanie od lekarza POZ lub lekarza specjalisty. Ministerstwo Zdrowia finansuje programy profilaktyczne raka jelita grubego dla osób w wieku 55 lat i więcej.
